استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم آری یا خیر؟!
یکی از مواردی که هرساله به بحث اول مشاغل و صاحبان کسب و کارهای کوچک تبدیل می شود تکمیل فرم ماده 100 قانون مالیات های مستقیم است. در این جا بطور کامل و به زبان ساده شرایط و ویژگی های این امکان را بررسی می نماییم.
تعریف
در ارتباط با مالیات بر درآمد عملکرد، مؤدی دارای تکالیفی مانند تسلیم اظهارنامه و ارائه اسناد و مدارک درآمدی و هزینه‌ای است. رسیدگی مالیاتی و تعیین مالیات توسط سازمان امور مالیاتی براساس اظهارنامه، زمان‌بر و همراه با بروز اختلاف بین مؤدی و ممیز است. در همین راستا تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم به گونه‌ای مقرر شده است تا بسیاری از مراحل زمان‌بر و بوجود آورنده اختلاف بین مؤدی و سازمان امور مالیاتی را رفع و وصول مالیات را تسهیل می‌کند. مشاغل مشمول این تبصره، از امتیاز پرداخت مالیات مقطوع برخوردار خواهند شد.
چنانچه درآمد حاصل از فروش کالا و محصولات یا ارائه ی خدمات برای مشاغل و صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط در یک سال مالیاتی، کمتر از سقف تعیین شده باشد، صاحبان مشاغل مذکور از انجام بخشی از تکالیف مالیاتی معاف خواهند بود. مالیات این دسته از مؤدیان به صورت مقطوع محاسبه و مطالبه می‌گردد.
ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم
مطابق ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم، مؤدیان مکلف هستند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیتهای شغلی خـود را در یک سال مالیاتی طبق فرمت تهیه شده توسط سـازمان امـور مالیـاتی کشـور، تنظیم و تا آخر خرداد ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی تسلیم و مالیات متعلـق را بـه نرخ مذکور در ماده (131) این قانون پرداخت نمایند.
تبصره ماده 100
طبق تبصره این ماده، سازمان امور مالیاتی کشور می تواند برخی از مشاغل را که میزان درآمد فروش کالا و خدمات سالانه آنها حداکثر ده برابر معافیت موضوع ماده(84) این قانون باشد از انجام بخشی از تکالیف مانند نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه‌ی اظهارنامه مالیاتی معاف کند. مالیات مؤدیان مذکور به صورت مقطوع تعیین و وصول می گردد.
در صورتی که مؤدی کمتر از یک سال مالی مشغول به فعالیت اقتصادی باشد، مالیات متعلق به همان نسبت محاسبه و وصول میشود. حکم این تبصره مانع از رسیدگی به اظهارنامه های مالیاتی تسلیم شده در موعد مقرر نخواهد بود.
تست و استفاده رایگان از برنامه جامع یکپارچه ابرستان
همزمان با ثبت دریافت و پرداخت های فاکتورها حساب و کتاب طرف حساب های شما به روز شده و با استفاده از بخش های مختلف ابرستان، لذت استفاده از یک برنامه حسابداری ساده را می آزمایید.
تبصره ماده 100 برای کدام نوع مالیات قابل استفاده است؟
امکان استفاده از تبصره ماده ۱۰۰، شامل همه ی منابع مالیاتی نیست. این تبصره درباره ی منبع مالیات بر درآمد عملکرد است و در سایر موارد، تعیین مالیات باید با طی کردن مراحل تسلیم اظهارنامه و حسابرسی مالیاتی باشد. فقط مؤدیان مشاغل یعنی اشخاص حقیقی می‌توانند از این امکان استفاده کنند و اشخاص حقوقی برای مالیات بر درآمد عملکرد خود باید اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر تسلیم نمایند. مشاغلی که با مشارکت مدنی بین چند شخص یا سازنده انجام میشود نیز می‌توانند از مزایای تبصره ماده ۱۰۰ بهره مند گردند.
شرایط استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100
طبق بند (م) تبصره شش قانون بودجه و همچنین جزء یک بند الف دستورالعمل شماره 527/1401/200 به تاریخ سوم خرداد 1401، سقف برخورداری از معافیت‌های تبصره ماده 100 برای عملکرد سال 1400، 30 برابر معافیت ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم که مالیات بر درآمد حقوق است در نظر گرفته شده است.
در تاریخ 16 خرداد 1401 سازمان امور مالیاتی طی اطلاعیه ای در خصوص نحوه ی اجرای تبصره ماده 100 ، سقف درآمد مودیان برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم به صد برابر معافیت موضوع ماده 84 افزایش داد. بنابراین صاحبان کسب و کاری که درآمد حاصل از فروش کالا و یا ارائه ی خدمات آن ها در سال 1400، کمتر از 48,000,000,000 ریال بود می‌توانستند از مزایای تبصره ی ماده 100 استفاده کنند.
مهلت استفاده از امکان برخورداری از مالیات مقطوع
مهلت زمانی استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم جهت عملکرد هر سال مالی، تا سی و یکم خردادماه سال بعد خواهد بود.
همچنین اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که با وجود داشتن شرایط استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100، مایل به استفاده از این امکان نیستند، موظفند نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد خود تا 31 خردادماه اقدام نمایند. در غیر این صورت مطابق قانون مشمول جریمه خواهند شد.
کلیه صاحبان مشاغل در صورتی که فرم مربوط به استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم را حداکثر تا پایان خردادماه سال بعد تکمیل و ارسال نمایند، از نگهداری مدارک و اسناد موضوع این قانون و نیز تسلیم اظهارنامه عملکرد بابت آن سال مالی معاف هستند.
جهت تکمیل فرم مرتبط با تبصره ماده 100 لازم است ابتدا وارد درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی شویم.
پس از ورود به پنل کاربری، مشخصات اظهارنامه (سال مالی، نوع فعالیت، گروه و وضعیت شراکت) را وارد می کنیم. برای پرسش “متقاضی تبصره 100 هستید؟” حتما لازم است گزینه “بله” را انتخاب نماییم.
پس از آن فقط کافی است اطلاعات فروش کسب و کارمان (فقط یک عدد) را وارد و در انتها ثبت نهایی را بزنیم.
نکته:
همانطور که می دانیم سازمان امور مالیاتی، صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی را در سه گروه دسته بندی می نماید. شرایط این گروه ها هر سال بر مبنای میزان درآمد اشخاص و مشاغل، اعلام می گردد. این گروه‌ها در خصوص نگهداری و ارائه ی اسناد و مدارک شرایط و وظایف متفاوتی خواهند داشت.
چنانچه مودی در تکمیل فرم تبصره 100، درآمد حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات را خلاف واقع وارد نماید چه عواقب و جرائمی در پی خواهد داشت؟
مودیان مشمول تبصره 100 از نگهداری اسناد و مدارک معاف هستند، لذا تخمین درآمد آنها بر اساس مدارک مثبته به دست آمده خرید، بهای تمام شده کالای فروش رفته و بهای تمام شده خدمات ارائه شده و رعایت مقررات ماده 41 آئیننامه اجرایی موضوع ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم انجام خواهد شد.
در صورت وجود اسنادی که نشان دهد مجموع فروش کالا و یا ارائه ی خدمات شخص حقیقی بیش از مبلغ ابرازی در فرم مربوط به تبصره ماده 100 است، آنگاه چنانچه:
مجموع درآمد مودی همچنان کمتر از حدنصاب تبصره ماده 100 باشد، در این صورت مابه‌التفاوت مالیات متعلقه محاسبه و مطالبه میشود. دقت کنید که مالیات قابل مطالبه برابر با مالیات متعلقه پس از کسر مالیات مقطوع مورد پذیرش مودی خواهد بود.
و اگر مجموع درآمد مودی بیشتر از حدنصاب تبصره ماده 100 در آن سال باشد، در این صورت آن شخص مشمول جرایم زیر خواهد بود:
- مالیات بر اساس رسیدگی ماده 97 قانون محاسبه و مطالبه می گردد.
- مودی مشمول جرایم تعیین شده از جمله جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر خواهد بود.
- مودی امکان استفاده از کلیه معافیت‌ها از جمله معافیت‌های موضوع ماده 101 قانون مالیاتهای مستقیم و نرخ صفر مالیاتی را از دست خواهد داد.
